Działalność nierejestrowana

31 Październik 2019

Paweł Wysiński 
Doradca Podatkowy 12752

Osoby chcące prowadzić w niewielkich rozmiarach działalność gospodarczą nie muszą jej od dnia 30 kwietnia 2018 r. rejestrować ani też opłacać z tego tytułu składek ZUS. Nie oznacza to jednak, że nie muszą ewidencjować uzyskanego dochodu i płacić od niego należnego podatku. 

Działalność nieewidencjonowana w dalszym ciągu wzbudza bardzo dużo wątpliwości wśród osób, które czekały na uchwalenie nowych przepisów. Niezrozumiałość dotyczy między innymi kwestii podatku VAT, podatku dochodowego oraz tego kto i kiedy z tych przywilejów będzie mógł skorzystać.

Komu przysługuje działalność nierejestrowana?

Jak stanowi art. 5 ustawy Prawo Przedsiębiorców – działalność nie podlega obowiązkowi rejestracji w przypadku, gdy miesięczny przychód z takiej działalności nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Aktualnie kwota minimalnego wynagrodzenia wynosi 2100 zł, w związku z tym w 2018 roku wyżej wspomniany limit będzie równy kwocie 1050 zł, w takim przypadku działalność nie będzie musiała być rejestrowana tak długo, jak miesięczny limit nie przekroczy kwoty 1050 zł. Zwolnienie przysługuję tylko osobom fizycznym, natomiast nie dotyczy ono działalności wykonywanej w ramach spółki cywilnej. Działalność nieewidencjonowana zasadniczo ma zastosowanie do każdego rodzaju działalności, wykluczone są jedynie działalności wymagające zezwoleń, koncesji lub licencji.

Kolejnym ograniczeniem jest to że, osoba która obecnie prowadzi już działalność gospodarczą nie będzie mogła skorzystać z przywileju działalności nieewidencjonowanej. Działalność nieewidencjonowaną będą mogły prowadzić jedynie te osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej. Niemniej przepisy wprowadzające ustawę Prawo Przedsiębiorców przewidują pewnego rodzaju okres przejściowy, na podstawie tego przepisu przejściowego – art. 195, z przywileju działalności nierejestrowanej będą mogły skorzystać te osoby które:

„w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy (…) nie były wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (…) nawet jeżeli w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem wejścia w życie tej ustawy wykonywały działalność gospodarczą.”

Działalność nierejestrowana a składki ZUS

Osoba spełniająca wszystkie warunki do skorzystania z działalności nieewidencjonowanej, nie posiada tytułu do ubezpieczenia w ZUS, w związku z tym nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń. W związku z powyższym osoba wykonująca działalność nierejestrowaną nie opłaca żadnych składek na ubezpieczenie społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy

W tym przypadku braku zarejestrowania działalności gospodarczej nie oznacza, że uzyskane dochody są zwolnione z opodatkowania. Działalność nierejestrowana odnosi się do braku wpisu do ewidencji działalności gospodarczej a nie do braku ewidencji księgowych. Zatem osoba prowadząca taką działalność jest zobowiązana do ewidencjonowania uzyskanych przychodów i odprowadzenia z tego tytułu należnego podatku dochodowego. Nie jest ona ona zobowiązana także do odprowadzania miesięcznych zaliczek na PIT – rozliczenie podatku następuje w składanym zeznaniu rocznym.

Opodatkowanie będzie odbywało się na zasadach ogólnych, czyli skala podatkowa 18% i 32%. Niemożliwe będzie zastosowanie stawki liniowej 19%. Sprawą niewyjaśnioną zostaje kwestia możliwości uwzględnienia kosztów, która zostanie wyjaśnia zapewne dopiero po wydaniu przez Ministerstwo Finansów odpowiednich interpretacji podatkowych.

Jak dokumentować przychody w ramach działalności nierejestrowanej?

Zgodnie z przepisami osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną jest zobowiązana do dokumentowania uzyskanych przychodów. Będzie zatem wydawała swoim klientom i kontrahentom rachunki opiewające na otrzymane kwoty. Na ich podstawie, kwoty przychodów należy następnie ująć w zbiorczym zestawieniu w postaci uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów.

Działalność nieewidencjonowana a podatek VAT

W aktualnym stanie prawnym, osoby które prowadzą działalność nieewidencjonowaną, których przychody w ciągu roku nie przekroczyły kwoty 200 tys. zł są bowiem podmiotowo zwolnione z podatku VAT.

Co kiedy limit przychodu zostanie przekroczony

Jeśli w którymś miesiącu, zostanie przekroczony przychód w wysokości 1050 zł automatycznie działalność nieewidencjonowana stanie się działalnością gospodarczą. Począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie granicznego przychodu, osoba prowadząca dotychczas działalność nierejestrowaną, ma obowiązek złożenia w ciągu 7 dni wniosku o wpis do CEIDG. Od tej pory osobę prowadząca działalność gospodarczą obowiązują standardowe regulacje prawne. Jedynie składki ZUS przez pierwsze 6 miesięcy nie będą jej obowiązywać, a przez kolejne dwa lata nowy przedsiębiorca płacić będzie składki ZUS w obniżonej wysokości.